DDK
Lexmis d-iteddun ad awḍen 03 n yiseggasen ɣef isenfar-agi n teqbaylit. Asmi akken d-lulen, di Yennayer 2009, aṭas i d as-yennan : “awwah ur yettaṭtaf ara setta wagguren, ad as-yeḍru am yimezwura-nni!”. Atan ihi neṭṭef, 36 n wagguren u mazal lxir ar zdat .
Asmi i iɛedda useggas amenzu ɣef weɣmis-a, nanna-d : “ aseggas d ddeqs i tutlayt yemmenṭren acḥal d lqern di timawit. D ddeqs i tutlayt i, ar ass-a n wussan, mazal yezzi-yas usurdi s weɛrur. D ddeqs i tutlayt i yerẓan tawwurt n uɣerbaz azzayri, milmi kan... Si tama nniḍen, aseggas drus, i tutlayt yegullen jmaɛ liman, ma ulac tamaziɣt, ulac, ulac... Aseggas drus i tutlayt yessuṭḍen Mammeri, Matoub, Bacha, Feraoun, les Amrouche, Bélaid At Ali, Rachid Aliche...d wiyaḍ.
Aseggas drus i tutlayt iten-yesɛan deg udrar d uẓaɣar”
Aseggas...ameggaz i uɣmis n leqbayel !
Aseggas ameggaz, Smail, Hamid, Dalila, , Islam, Hocine, Mokrane, Drifa, Zira, Noura, Sɛid At mɛemmer, Akli Tamazirt,r...d wid d tid akk yettekin di tudert n yisebtar-agi n tmaziɣt !!
Aseggas ameggaz i kunumti s kunwi i d aɛ-yettrajun yal letinin
Ddeqs n leqdic i d-ihegga usqamu unnig n timmuzɣa (HCA) s lemɛawna n tdukla Numidya n Wehran, d lwali n Wehran, i lmend n yennayer 2962. Seg imi ara bdun tikli si la gare Agha n Lezzayer tamennaɣt si 15h n tmeddit, abrid iḍul meqqar ad sfaydin iminigen! Diɣ netta aṭas n leqdic ara d-yilin i uselmed n tmaziɣt s ttawilat atraren “multimedia” s ɣur Hamza Ould Mohand, Lucienne Brousse, Lounes Farida d Iâazzouguene Seddik. Akken ara tt-awin alma d La gare Plateau n Wehran. Din dɣa ad d-yili yiwen ddifili deg ubraḥ El Kahina, di tlemmast n temdint n Wehran .. sakin ad rzen asalu alma d ass lǧemɛa i d-iteddun. I wass n larbɛa, d ccnawi n terbaɛt n warrac imecṭaḥ ara d-icebbḥen tagnit di la Médiathèque n Wehran si 15h n tmeddit d tusawent : SERADOUNI Anais (Mandoline), SERADOUNI Amirouche (Percussion), OULD MOHAND Célia (Violon) d Djefar ALI MAMMAR ( Ccna s teqbaylit). Dima deg yiwen wemkan ɣef 14h n tmeddit ad d-tili yiwet n temlilit n tussna ɣef Yennayer, iẓuran n Imaziɣen s ɣur : SARIDJ Mohemmed ( At Snus, Tlemsen), BEN DAOUD Abdellah (seg Yidurar n icenwiyen), ABED Ahmed (Bu Semɣun), FEKHAR Abdellah ( At Mzab), OUNISSI Mohand Salah ( Xencla), BEN ALI Rachid (si Wehran) d BADI Dida ( si Tmenɣast). Di tesnawit El Hayet di Wehran, d awal ɣef Yennayer d umezruy n Imaziɣen s ɣur : BILEK Hamid (AUT), KHEDDAM Mohand Ou Belkacem, MARICHE Said d MAHBOUB Abdelaziz. Am wakken ara gen imensi i yemɣaren d imeɛdar yettilin di ST Hubert di Wehran. Ɣef 20 h n yiḍ, d tasgilt ɣef Yennayer di merra tamiwin n tmurt ak d Tilibizyu n Lezzayer. Akka ara ikemmel leqdic, d tafenṭazit s Sssuq n Yennayer deg-i ara tili rreḥba n yidlisen n tmaziɣt ak waṭas n at tezrigin n tmurt-nneɣ : HCA, ENAG, ACHAB, ODYSSEE, ALPHA, MEHDI TIRA, ASIREM, LA PENSEE, IMEDYAZEN, tadukla Numidy, Izelwan n Mzab d FCNAFA. Rrehba ad tt-id-ḍefrent temliliyin ɣef tsekla d waṭas n yemyura imaziɣen. Ssuq n Yennayer d taẓuri n teklut, d ticraḍ melba idammen, d asewwi at zik n waṭas n tamiwin n tmurt, d ayen sserwiwicen ifassen : d afexxar, d lfeṭṭa, d asɣar, d tiɛelǧtin…artg. Yennayer di Wehran d tagnit ad ḥedren merra wid ara yerzun i Carnaval Ayrad, yiwet si leɛwayed tiqdimin n lqedma n Ṭemnadt At Snus si Tlemcen, d ccna tagnawit ak d terbaɛt El Hilal n Blida, tarbaɛt Fanfare n Lezzayer tamanneɣt ; d amezgun ara d-yilin deg uxxam n yidles n Arzew ak d tmezgunt « Ccix n lkanun » n terbaɛt Tigawt d wawal n Wehran, deg umezgun Abdelkader ALLOULA n Wehran ak d tmezgunt « Am win yettrajun Rebbi » « en attendant Godo », n Samuel Becket i d-yerra Muḥend Uyeḥya ɣer teqbaylit, yessuli-tt Ahmed KHOUDI seg umezgun aɣennaw n Lezzayer, « Acḥal ɣef tmettant » « L’amour à mort » n terbaɛt n Oum el Bouagui. D ttiɛad daɣen n imedyazen s lemdad n Slimane BELHARET. Ak d usqammu unnig n Timmuzɣa, Yennayer-nnwen d Iẓuran, d idles, d tamusni, d akal d idammen, d tira, d taẓuri, aseggas-nnwen d ameggaz !
Zira
Seg wasmi id d-necfa aγenja-nneγ s yiqbayliyen γer beṛṛa kan i yettseqqi, nezga nesserwat azzu ḥafi. Abrid n umennuγ-nneγ yezga yeččuṛ d iẓṛa, aẓṛu nekkat yes-s, wayeḍ yuγal-aγ d ugur, mi nger aḍaṛ ad aɣ-yesseγli. Abrid yurad s idammen id d-ḥudden iẓekwan n wid yemmuten γef tidett, id d-imeqqin deg-s ass-a ala yir tismin yeǧǧuǧǧugen d dγel yezzin am ẓaṛb ɣef tegmatt.
Di tegrawliwin nteddu d iqefafen, ma yella d tagrawla-nneγ negra-d degs d irbiben! Ula d tafsut teǧǧuǧǧeg i waεraben! Init-iyi ttxilwat anta tiyita n laɣder ur d-neǧǧi ifeddix di tfekka n tlilit-nneγ ? tiyita ara d-yernun γef lǧerḥ aqdim ara d-teγli, ala ljerḥ aqdim i la inedfen. Nuγal d abrid i yal tikli, tikli-nneγ yenneḍ webrid-is, neḍḥa-d d lemqam i yal yir taẓallit, d imi i yal tiγṛi, ma d tiγṛ-nneγ tegguma ad tefeγ imi. Nella ur nelli seg wassmi tella yemma-s n ddunit, sekrekren-aγ-d leqṛun s ass-a, fell-aγ amezruy yella d anagi, neggul ur nemlal ula γef wayen id-aγ-izdin ( taqbaylit ).
Tasusmi n win ilaqen ad yebnu, d awal n win yetthuddun, agdud ass-a ma yella yesiwzel rrebg i tiγṛi-s, ma yella yeǧǧa si lḥeq-is ad iwzilen wussan-is. Amesbaṭli ur yelli d win kan ixedmen lbaṭel, amesbaṭli ula d win t-iwalan ur d inni. Lbaṭel yefṛuṛex di tmurt-nneγ almi yuγal yettwaqbel, yuγal d ayen yellan, d ayen ur nezmir anekkes. Lbaṭel ass-a nwala-t akk, tidett nessen-itt akk maca neqqen i yimawen lḥenni.
Agdud ass-a ma yella yextaṛ tasusmi γef wawal, ma yella yextaṛ lekdeb γef tidett, ma yella yextaṛ targit γef tanekra, anesuf yesek a nger, anidat wexxam-im a tatut ? d acu k-ixuṣṣen a bu tnexsas d tineggas!
Irnatene Mourad