Overblog
Editer l'article Suivre ce blog Administration + Créer mon blog
30 janvier 2011 7 30 /01 /janvier /2011 21:32

ddk

 

Anti timeqwa ara d-yeɣlin ?

 

“Anta tadyant  i d aɣ-izeglen? Anta lmeḥna ur nɛedda ɣef yixef ?”,  i aɣ-d-yenna  yiwen n urgaz , leḥzen deg wallen-is,  asḥissef ɣef wudem-is, menbeɛd mi tettweɛelleq ɣef leḥyuḍ n yiberdan n Ssuq n Lḥedd di tɣiwant n Timizart, tiɣri  n  RCD ɣer timesbanit i  d-yellan di 22 deg Yennayer mgal tidyanin i d- yellan deg yixf n useggas- a di tmurt n Leẓẓayer. Tidet,  seg wassen  ideg tewwi tmurt n Leẓẓayer timunent  ines, ulac anwa  lhem ur d- nenɣil  ɣef yimdanen, neɣ anwa lḥif ur d- neḍliq acḍaḍ-is ɣef yigenni n tmurt. Wid yecfan, ar ass-a,  ttaddren-d  tadyant n 1963  asmi yegrawel  FFS mgal adabu  n Ben Bella.  Ayen  din yemmuten, ayen din n yimeṭṭi yuzlen, ayen din n tujla  akked d tigujelt ur yelli d ayen ara d-yebder yiles ! Am wakken i d as-yenna umedyaz :  « tiɣilt i-yekfan  fell-aɣ, ad d-tban mazal tayeḍ ».  20 Yebrir  1980 yella di ttiɛad akken  ula d netta  ad yeglu s  leḥq-is n yiɣilifen,  akken ad iniwel  amur-is  n tujegḥa, akken ad yessizel di tregwa-ines amud  n usḥissef. Tafsut n tmanyin  i d-yusan d asirem ,  tunef i yimɣi n uzulal (l’absurde) ad yaɣ aẓar deg yixf n tmurt ur nuklal. Lbaṭel, assen, yura isem-is  s tira yettqazamen lmeɛqul ,  akka i d as-raden wid yeṭṭfen ṣṣrima n leḥkem. Mi tekfa ta, ad d-ternu ta.  Tuber 1988 s lǧiha-s inced-d tiwuɣa ɣer unnar. Mmuten warrac, runt tyemmatin, qlalḥen yibabaten, ttwaɛegben  yilmeẓyen, zlezla n wurrif tewwi kulci di later-is. Lɣefla  tezga tettawi ɣer ndama, yir isekla ttaken-d yir iguma, tuber yefka nnuba i  yiqannan. Anda akken yeḍmeɛ ugdud leslak i d-yemger lehlak. Lɣella  n tuber tella s wazal n 15 n yiseggasen n rrehba i d-ixulef rrebrab di later-is.  Cwal   yesserwat, yufa  annar ideg ara d-yennunet, yufa akal ideg ara yeẓẓu tixidas, yemmut win yemmuten, iɣab win iɣaben, yenfa win yenfan,  yegla uzegzaw s uquran,  abaxix yessa-d i ubaxix. Widen i tt-yektalen  wwin-d  nnuba i udabu   yefɣen seg ṭṭaq iwakken ad d-yezzi seg  tewwurt.  Yewqaɛ yimal di tcerkett ! Tifeswin zerrint,  ttemɣunzunt, armi sfaltent   i tebrek.  2001 yewwḍ-d ɣer umnar, yewwi-d  lewcayer-is.  Germaḥ Massinisa   yettwanɣa ,  tamurt n Leqbayel terɣa, tewwa,  ayen i d- iḍefren yettwassen.  127 n yilmeẓyen iwumi swezlen di leɛmer, azal n 3000 n yimejraḥ, aggas  iḥuza Leqbayel meṛṛa.    Di nneqma  i lmut, di nneqma i txeṣṣarin, ssazlen-d leɛrac  amer ad d-rren leɛnaya ɣef  wid ur d- nufi amḥaddi, maca, ziɣ tennuɣ nniya d tiḥerci !  Widen ur nessin, nwan ters-d tdukli ara d- yefken ifadden i  yiɣallen yettnadin taggara n lbaṭel di tmurt-a, wid yeččuren d nniya  ɣilen  lhem iḥuzan tamurt n Leqbayel ad yezdi  wakali  akken ad d-rren tilelli i ugdud, ma d widen  i tt-icudden ufan amek  ara sxerben  aẓeṭṭa n tegmat i d- ilulen. Widen i tt-yeččuddun  ufan amek  ara  sɣezfen abrid-is i tedyant, ɛelqen tifrat deg tɣerɣart ɣef wayeg werǧin  yerris lebni n yimal. Mi nenwa neḥder i kulci, ziɣ zzman yessen ad aɣ- yesseḥnet . Di tikli-is lehwel yassawal i wayeḍ,  ata-n  yennulfa-d  uxeṣṣar  yugaren tixeṣṣarin.  Inig s tuffra ( el ḥarga)  ɣef teflukin  gar lemwaji n yilel yeṣḍen , di lhejna  n trewla  ɣer ugemaḍ ideg nwan warrac lxir, yerẓa  facal, yezdeɣ liser, tewwi-d ayla-s n lmuta, n unuɣni, n lejruḥ. Mi nɣil ala taluft  i iɛeddan, ziɣ di  lbaḍna  tettlal-d tayeḍ, ata-n uxḍaf n yimdanen yeḍfer usuter n tedrimt yerwi igenni n tmurt n Leqbayel !   Mi as- nenna waqil tura nufa-d ddwa i taluft,  atta-n ziɣ tufeg temɛict armi d anda ur as- yezmir yiwen. Ayefki yuɣal d asafar ur  d- yettaf ḥedd, di lbankat akked  lbustat ulac idrimen. Imdanen ddelilen  zdat n ukamyu  n uyefki akked d lbustat amer ad d-megren kra.   Tuɣal tiṭ  tameɣbunt tettwali,  ma d taxriḍt kra ur d- tettawi. Ahdum ur nesɛi ul ur nesɛi tasa,  netta  ur d-yeclig deg widen teẓda lmerta.  Ɣef tizi n tnefxa, ibedd  yettaḍsa deg widen yeɣḍel, dɣa  ɣef terẓeg n tmeddurt yennerna- d leɣla n sekker,  armi yecceg uḍar ɣef  tisselbi n zzit. Wwan wulawen,kenfent taswin,  di  Bab el Ouad yendeh yimenɣi,  Leẓẓayer tamanaɣt terra-d ṣṣut, times tufa aẓemẓum yeḥḍem, tamurt tembawel irkelli. Times  ur nrebbu  deg yiseflan teẓra acu i la txeddem, imi gar wayen yakk i nwala d wayen i la d- yettnulfun, leɛqel iɛebbel ad yessebleɛ tisselbi.  Acu i d- yegran tura, imi imdanen sruɣun ula d  tifekkiwin nsen deg  yizenqan, zdat imayaten n wallen ? Acu i d- yegran tura imi ula d lḥerga tuɣal ɣer warrac  yeqqaren deg uɣerbaz alemmas ? Anda-ten ikabaren ? Anda-tent ssendikat ? Anda-ten yirgazen n tsertit ? Anda-tt tmetti taɣerfant
(société civile) ? Anda-ten widen yeggulen ur ḥenten d akken ad tbeddel ? Tasusmi i d- yuɣalen tessewḥac !
 I uzekka amek ? Ɛni asent-nḥedder ula i  tullas  wwint taflukt  n  trewla?  Ayen iɛeddan d amur, ayen i d-iteddun d wayeḍ ! Ayen yeḍran,  anwa i yebnan fell-as ? Ayen i d-iteddun anwa ad d-yinin amek ara yili  wudem-is ?  Anti timeqwa ara d- yeɣlin ?

Ait Slimane Hamid

Partager cet article
Repost0

commentaires

Présentation

  • : La confédération des Iflisen Umellil
  • : Un des objectifs est de reconstituer la grande confédération qui regroupait les 14 aarchs des Iflisen Umellil avant la colonisation française. Le but est de rétablir les liens interrompus et de promouvoir la solidarité inter-arche. Nous visons également à consolider les liens entre la diaspora et leur région d'origine. Réecrire l'histoire des Iflisen et préserver leur patrimoine matériel et immatériel .
  • Contact

Recherche

Liens